Pochylnie

Inżynier Georg Jacob Steenke oraz lokalni budowniczowie dokonali rzeczy pozornie niemożliwej. Połączyli Ostródę i Zalew Wiślany wprowadzając system pochylni w miejscowościach: Buczyniec, Kąty, Oleśnica i Jelenie oraz zaprojektował śluzy w Miłomłynie i Zielonej. Do budowy kanału wykorzystał także położenie pobliskich jezior leżące na różnych wysokościach. Do napędu mechanizmu napędowego wykorzystano energie wody przepływającej z wyższych poziomów na niższe. Koło wodne wprawia w ruch mechanizm lin, które wyciągają z wody wózki transportowe poruszające się po szynach w obu kierunkach jednocześnie. Koszt budowy kanału przewyższał o około 10% budowę wieży Eiffla w Paryżu. Kanał Elbląski przysłużył się rozwojowi gospodarki w rejonie. Rozbudowa kolei i transport drogowy spowodowały, że kanał stracił na znaczeniu. Dziś służy tylko w celach turystycznych ze względu na swoje walory przyrodnicze. Pozostały ostatnimi działającymi pochylniami na świecie.

Nowakowo

Wieś położona na Wyspie Nowakowskiej, w regionie Żuław Wiślanych, nad rzeką Elbląg. Leży na obszarze sztucznie stworzonej wyspy, powstałej na skutek osuszania terenu metodą polderyzacji. Wyspę otaczają wody Zalewu Wiślanego. Osadnictwo powstałe pod koniec XVII wieku, otoczone zostało ochronnymi wałami przeciwpowodziowymi i kanałami odwodniającymi. Podczas II wojny światowej naziści zmuszali więźniów pobliskiego obozu koncentracyjnego Stutthof do prac wzmacniających wały. Znajduje się tu zabytkowy dom podcieniowy z 1818 roku oraz most pontonowy. Most zbudowany jest z czterech pontonów i przęseł, z których środkowy otwierany jest mechanicznie. Godziny otwierania mostu to: 7.00, 8.00, 9.00, 10.00, 12.00, 14.00, 15.00, 17.00, 19.00 oraz dodatkowo od 1 maja do 31 sierpnia 20.00, 22.00. Należy wcześniej powiadomić obsługę mostu pod numerami tel. 552312727. lub Kapitanat Portu Elbląg 552347711. Most w Nowakowie nie jest otwierany z przyczyn technicznych podczas wysokiego lub niskiego poziomu wody.

Małdyty

Pierwsze wzmianki historyczne o Małdytach sięgają XIV wieku. Znajdowała się tu osada pruska, a na jej terenie duży folwark zakonny. Wieś znajduje się w środkowym punkcie szlaku Kanału Elbląskiego wiodącego z Elbląga do Ostródy. W XVIII wieku miasteczko było głównym węzłem ruchu dyliżansów, skąd rozchodziły się trakty do Morąga, Elbląga i Ostródy. Uruchomienie w 1860 roku Kanału Elbląskiego znacznie ułatwiło transport towarów. Swój kształt przestrzenny Małdyty zawdzięczają G.J. Steenke, który podczas budowy pochylni na Kanale Elbląskim obniżył lustro wody na jeziorze Sambród. Umożliwiło to rozwój osadnictwa na uzyskanym terenie. Bliskość kanału przyciąga w te regiony dużą ilość turystów i sprawia, że chętnie korzystają oni z atrakcji miasta. Osoby doceniające piękno przyrody znajdą w tych okolicach liczne kompleksy leśne, rezerwaty przyrody oraz jeziora Sambród i Ruda Woda.

Miłomłyn

Historyczne wzmianki na temat założenia tu osady datuje się na 1315r. Należała ona początkowo do komtura Zakonu Krzyżackiego. Na początku XIV wieku Krzyżowcy zbudowali tu zamek i młyn, gdzie obok w szybkim tempie urosło osiedle targowe Liwemuhl, które 1335 roku uzyskało prawa miejskie. W XVII wieku miasto zniszczyli Szwedzi, a 1807 i 1813 przemarsze wojsk francuskich, pruskich i rosyjskich. Miłomłyn nie uniknął również klęsk w postaci pożarów i epidemii dżumy w 1710r. Do rozwoju miejscowości przyczyniła się budowa Kanału Elbląskiego oraz doprowadzenie kolei. W 1855 wybrukowano ulice, zbudowano tartak i cegielnie parową. Została otwarta stocznia do naprawy statków pływających po kanale. Miasto stało się ważnym ośrodkiem handlowym cegły i drewna, które były sprzedawane w Ostródzie, Elblągu i Królewcu. W Miłomłynie szlak wodny rozgałęzia się. Szeroka zatoka prowadzi do śluzy, gdzie szlak wiedzie w kierunku Ostródy. Na wprost droga wodna prowadzi na Jeziorak, skąd można dopłynąć do Iławy.

Ostróda

Początek Ostródzie dała wybudowana w 1270 roku drewniana strażnica, w miejscu gdzie przecinały się wpływy pruskie i polskie. Powstała na terenie Pomezanii, wcześniej zasiedlanej przez plemiona staropruskie. W roku 1341 powołano komturstwo ostródzkie, a niemiecka nazwa miasta Osterode wzięła się prawdopodobnie od miejscowości pochodzenia komtura krzyżackiego Luthera von Braunschwiga. Zakon Krzyżacki zezwolił miastu na rozwój rzemiosła i kupiectwa. Dawna osada pruska złożona z oddalonych od siebie gospodarstw, ustąpiła miejsca zwartej zabudowie ulicowej. Po decydującej bitwie pod Grunwaldem, zakończonej klęską Krzyżaków. Wojska królewskie dokonały rzezi uciekinierów krzyżackich przed murami zamku w Ostródzie. Sam zamek został oddany w ręce polskiego króla Władysława Jagiełło, a mieszczanie oddali mu hołd. Na początku XIX wieku na zamku w Ostródzie mieszkał Napoleon Bonaparte. Podczas kampanii przeciwko Rosji znajdowała się tu jego kwatera główna oraz stacjonowały tu wojska napoleońskie. W zbiorach muzeum w Wersalu znajduje się obraz przedstawiający hołd złożony cesarzowi przez mieszkańców Ostródy. Mimo otwarcia w 1852 roku Kanału Elbląskiego i doprowadzeniu linii kolejowej, miasto miało charakter bardziej lokalny. Dzisiaj Ostróda słynie z organizowanego co roku festiwalu Reggae. Wydarzenie ogólnopolskie odbywające się od 1997 roku. Jest to jedna z największych imprez plenerowych w kraju, która gromadzi tysiące fanów muzyki tanecznej i popularnej.

Iława

Miasto jest położone nad najdłuższym jeziorem w Polsce zwanym Jeziorakiem. Na obszarze historycznym dawnej Pomezanią i na terenie określanym od XVI wieku jako Prusy Górne. Na obszarze administracyjnym leży największa wyspa śródlądowa Wielka Żuława, która ma stałe połączenie promowe z resztą miasta. Tereny wokół, często nazywane zielonymi płucami Polski, charakteryzują się różnorodnością przyrody i czystym powietrzem. Iława jest ośrodkiem wypoczynkowym, który jest otoczony od północy i zachodu Parkiem Krajobrazowym Pojezierza Iławskiego. Miasto ma pośredni kontakt z Morzem Bałtyckim, poprzez jezioro Jeziorak oraz unikatowy na skale światową Kanał Elbląski zbudowany w drugiej połowie XIX wieku. Miasto nazywane jest Letnią stolicą jazzu tradycyjnego, ze względu na organizowany tu co roku, najstarszy festiwal muzyczny tego gatunku w Europie.